Çeşitli temaslarda bulunmak suretiyle Mardin‘e giden Kültür ve Gezim Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Mardin Valisi Mahmut Demirtaş ve AK Parti Mardin Milletvekili Şeyhmus Dinçel ile Midyat ilçesine geçti. Midyat Belediyesini ziyaret ederek, Belediye Başkanı Veysi Şahin’den informasyon alan Ersoy, sonrasında Mor Gabriel Manastırı’nda araştırmalarda bulunmuş oldu, Metropolit Samuel Aktaş ile görüştü.
Mehmet Nuri Ersoy, Dünya Mirası Geçici Sıralaması’ne 30 Nisan 2021’de eklenen ve sürekli listeye kabul edilmesi için çalışmaların sürdüğü Mor Sobo Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi (Yoldath Aloho), Deyrulzafaran Manastırı, Mor Gabriel Manastırı, Mor Abai Manastırı, Mor Loozor Manastırı, Mor Yakup Manastırı, Mor Quryaqos Kilisesi ve Mor Azozo Kilisesi ile ilgili hazırlanan tanıtım sunumunu izledi. Arkasından Midyat Kuyumcular Çarşısı’nda esnafı ziyaret eden Ersoy, vatandaşlarla görüştü.
Mehmet Nuri Ersoy sonrasında Telkari Müzesi yapılması planlanan zamanı binayı, Devlet Konuk Evi’ni, Estel Han’ı, Kültür Evi’ni ve Binbaşı Abdurrahman Efendi Konağı’nı ziyaret etti. Estel Bölgesinde restore edilen zamanı yapılar ve sokak sağlıklaştırma çalışmalarıyla ilgili de araştırma icra eden Ersoy, sonrasında Kültür ve Gezim Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Mardin Müzesi ve Midyat Belediyesi iş birliğiyle Yüce Cami Mahallesi’nde başlatılan Matiate Yeraltı Şehri Altunkaynak Kazı Alanı’na geçti.
Mehmet Nuri Ersoy, yapmış olduğu incelemenin arkasından, ibadethane, silo, su kuyuları bulunan ve dehlizlerle geçişlerin olduğu “Matiate” olarak adlandırılan, milattan sonrasında 2. ve 3. yüzyıla ilişik oldukca sayıda yaratı ortaya çıkarılan yer altı şehri ile ilgili Belediye Başkanı Şahin, Mardin Müze Müdürü ve Kazı Başkanı Gani Tarkan ile öteki yetkililerden informasyon aldı. Burada gazetecilere izahat icra eden Ersoy, Midyat’ın haiz olduğu zamanı dokusuyla oldukca eski tarihlere varan Mezopotamya’nın kuzeyinde oldukca mühim ve kıymetli bir yerleşim merkezi bulunduğunu söylemiş oldu. Mehmet Nuri Ersoy, ilçenin gezim açısından da oldukca oldukca kıymetli olduğuna işaret ederek, “Bildiğiniz gibi dünyada birçok zamanı kent var. Bu şehirler milyonlarca ziyaretçi alıyor. Midyat hepsinden oldukca daha eski. Bilim adamları 50 bin yıl öncesine varan yaşam izleri bulabiliyorlar. Şu anda içinde bulunduğumuz yerde M.Ö 9’uncu yüzyıla kadar varan tespitler var sadece söylediğim benzer biçimde buradan oldukca daha genç olan zamanı şehirler milyonlarca ziyaretçi almasına karşın Midyat şu anda istediği, hak etmiş olduğu noktada değil” diye konuştu.
Bu amaçla bölgeyi ziyaret ettiklerini, Midyat’ın dünya gezim pastasından hak etmiş olduğu kıymeti alması için bir fiil planı çerçevesinde neler yapılması icap ettiğini mahalli yönetimlerle değerlendirdiklerini ifade eden Mehmet Nuri Ersoy, süratli bir halde bunu sonuçlandırmak istediklerini belirtti. Mehmet Nuri Ersoy, bu bağlamda belediyelerle ‘gezim master planı’ oluşturacaklarını, bu planı beklemeden de yaptıkları tespitlerle ilerleyerek bölgedeki restorasyon ve renovasyon çalışmalarına başladıklarını dile getirerek, “Onları hızlandırarak devam edeceğiz. Gene belediyemizin desteğiyle yapmış olduğumuz sokak sağlıklaştırma emek harcamaları vardı. Kısaca buranın yalnız üstü değil fark ettiğiniz benzer biçimde altı da oldukca oldukca kıymetli. Buradaki ikinci etap sokak sağlıklaştırma emek harcamaları ve Dünya Mirası Geçici Sıralaması’ne girmiş olan birçok da kilisemiz ve manastırımız var. Onlarla ilgili restorasyon ve renovasyon destek çalışmalarımıza da devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Dünyanın sayılı gezim merkezinden biri olması için dünyanın sayılı yer altı şehirlerinden önde gelen Matiate’ye de yoğun bir ilgi gösterdiklerine işaret eden Mehmet Nuri Ersoy, bu kapsamda çalışmaların sürdüğünü belirtti. Ersoy, sözlerini şöyleki sürdürdü: Burada biliyorsunuz ki 2020’de Belediye Başkanımızın talebiyle Kültür ve Gezim Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü emek harcama başlattı. 2020-2021 çalışmalarından sonrasında 2022’de de devam ettirme ve bütçesini artırarak daha yoğun bir halde emek harcama sonucu aldık. Şu anda 13,5 dönümlük bir arazi üstünde 3 bin 500 metrekareden fazla bir yer altı şehri noktasında iki bölümde emek harcamalar yoğun bir halde devam ediyor. İnşallah daha da genişleyerek devam edecek. Büyüklüğünü anlatmak gerekirse bilim adamlarının tespitlerine nazaran muhtemelen 50 bin kişinin senelerce kapalı yaşayabilecekleri yer altı şehri inşa edilmiş. Korunma ve uzun soluklu yaşayabilmek için yapılmış. Mardin ve Midyat’a baktığınız süre burası inançların, dillerin ve kültürlerin birleştiği oldukca güzel bir yer. Geçmiş zamanda da istilalara oldukca maruz kalmış, bulunmuş olduğu oldukca kıymetli noktadan dolayı. Burada yaşayan insanoğlu da bu topraklarda yapılaşmalarla kendilerini koruma altına almayı başarabilmişler. Matiate Yer Altı Şehri dünyadaki örnek noktalardan biri.
Mehmet Nuri Ersoy, gelecek yıl yaz sezonundan ilkin ilk emek harcamaları tamamlayıp, ziyaretçileri karşılama merkezlerini yapmış olup, yoğun ziyaretçi alacak şekilde hazırlıkları tamamlayarak bu alanı turizme kazandırmayı amaçladıklarını bildirdi.
Çalışmaların etap etap devam edeceğini özetleyen Mehmet Nuri Ersoy, şunları kaydetti: Iyi mi Kapadokya’daki yer altı şehrimiz oldukca ünlendiyse buranın oldukca daha meşhur yer altı şehri olarak dünya ve arkeoloji literatürüne geçeceğini düşünüyoruz. Ülkemizin gezim yüzlerinden biri olacağını düşünüyoruz. Bu aşamada belediyemizle beraber hazırlayacağımız gezim master planında yer altı şehrimiz değil hem Dünya Mirası Geçici Sıralaması’ne girmiş kilise ve manastırlarımız hem de öteki tescilli yapılarımızı da sokak sağlıklaştırmalarıyla ön plana çıkararak bu master planı dahilinde turizme katılmasını amaçlıyoruz. Şu anda da oldukca yoğun ziyaretçi alıyoruz. Uzun süredir tüm oteller dolu. Yeni otel yatırımlarına da gerekseme var. Oldukca şükür Türkiye genelinde gezim bu yıl iyi başladı, gelişerek de devam ediyor. Bizim istediğimiz turizmi 81 ile yaymak. Oldukca fazla potansiyelleri var. Belediyelerimizle iş birliği yaparak bu potansiyelin gün yüzüne çıkmasını ve Türkiye Gezim Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ile tüm dünyaya doğru ve süratli bir halde tanıtımını sağlıyoruz. İnşallah Midyat’ın da en mühim gezgin alan noktalarımızdan biri olacağını düşünüyorum.
Mehmet Nuri Ersoy sonrasında Mehmet Ak-Edibe Ak Kur’an Kursu’nun açılış programına katıldı.
